۹۵ درصد جمعیت بشری هرگز جذام نمیگیرند
تاریخ انتشار: ۹ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۸۲۷۵۶۲
به گزارش «تابناک» به نقل از مهر، سیمین دخت بیات پزشک هماهنگ کننده سل و جذام معاونت امور بهداشتی دانشگاه ضمن گرامیداشت ۲۸ ژانویه روز جهانی کمک به جذامیان به تغییرات روند بیماری جذام از گذشته تاکنون اشاره کرد.
وی با اشاره به تغییر چهره بیماری جذام از گذشته تا به امروز گفت: تصویر بیماری از حدود ۴۰ سال قبل تا به امروز تغییرات زیادی داشته و اکنون باید نگرش و تفکرات پوسیده قدیمی از جذام که هنوز هم برخی ذهن ها را درگیر خود کرده و باعث شده تا افراد از این بیماری هراس غیر منطقی داشته باشند پاک شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بیات افزود: بارها این جمله را شنیده یا این که از آن بارها استفاده کرده اید که " چرا از من فاصله می گیری مگر جذام دارم؟! در حالی که دیگر وقت آن رسیده این عبارت مصطلح و البته نادرست را به بوته فراموشی بسپاریم. باید تلاش کنیم این افکار و برداشت های نادرست افراد جامعه را از بین ببریم و آنها را با واقعیت فعلی بیماری آشنا سازیم.
پزشک هماهنگ کننده سل و جذام معاونت امور بهداشتی با بیان این که از سال ۱۹۸۱ میلادی سازمان بهداشت جهانی دارو و راه درمان این بیماری را کشف و به تمام کشورهای بومی بیماری توصیه کرد ادامه داد: در کشور ما نیز از ۳۵ سال گذشته این بیماری درمان پذیر شده و پاسخ خوبی هم از درمان بیماران دریافت کردیم.
به گفته وی تحقیقات نشان داده است به محض شروع درمان و در همان نخستین روز ۹/۹۹ درصد از میکروب ها و باسیل های جذام از بین خواهد رفت و از پیشرفت معلولیت جلوگیری خواهد کرد و دیگر نیازی نیست فرد مبتلا به جذام از خانواده و جامعه جدا شود.
جذام کشنده نیست / معلولیت آخرین ایستگاه جذام استسیمین دخت بیات تاکید کرد: جذام به هیچ عنوان کشنده نیست، و معلولیت را آخرین ایستگاهی برشمرد که فرد جذامی ممکن است به آن برسد.
به گفته وی در قدیم شیوه صحیحی برای درمان جذام استفاده نمی شد و بیماری در صورت پیشرفت منجر به معلولیت و تغییر شکل نابه هنجار فرد می شد. در برخی مراکز قدیمی نگهداری بیماران شاهد حضور افراد مسنی هستیم که دچار معلولیت ناشی از جذام هستند. این افراد در حال حاضر درمان شده اند و از بابت سرایت بیماری آنها جای هیچ گونه نگرانی نیست.
پزشک هماهنگ کننده سل و جذام معاونت امور بهداشتی عامل مولد جذام را یک باسیل از خانواده باسیل های به وجود آورنده بیماری سل ذکر کرد و گفت: عامل بیماری جذام، تنه های اصلی اعصاب کنترل کننده عملکرد دست ها و پاها را درگیر می کند و این نواحی را دچار اختلالات حسی حرکتی می کند و همچنین چشم ها را نیز درگیر و مبتلا می سازد.
۹۵ درصد افراد ذاتاً استعداد ابتلا به جذام را ندارندبه گفته دکتر بیات به طور ذاتی و طبیعی سیستم ایمنی بدن ۹۵ درصد از انسانها به گونهای خلق شده که استعداد ابتلا به جذام را ندارند و حتی اگر در تماس نزدیک با مبتلایان درمان نشده قرار بگیرند نیز هرگز به این بیماری مبتلا نخواهند شد و فقط ۵ درصد از افراد به دلیل نوع سیستم ایمنی بدنشان استعداد ابتلا به جذام را دارند.
عمده ترین نشانه بیماریوی با اشاره به دوره کمون طولانی بیماری جذام خاطرنشان کرد: به دلیل طولانی بودن دوره نهفتگی، بیماری به سرعت قابل تشخیص نیست اما معمولاً با یک لکه کوچک پوستی کمرنگ یا پررنگ تر از پوست اطراف ناحیه بروز می کند و با سایر لکه های پوستی مغایرت دارد زیرا این لکه های پوستی دارای اختلال حسی هستند و فرد را با اختلال حسی حرکتی مواجه می سازند.
راه های انتقال بیماریسیمین دخت بیات با ذکر این مطلب که احتمال انتقال بیماری از طریق مخاط دستگاه تنفسی فوقانی و همچنین تماس با زخم فرد مبتلایی که تحت درمان نیست با پوست آسیب دیده و زخم شده وجود دارد گفت: سرایت جذام از انسان به انسان صورت می گیرد.
به گفته وی برای ابتلا فرد باید دوره تماس طولانی، مکرر و نزدیک را طی کند به این معنا که مدتی به طور مکرر با فرد مبتلا زیر یک سقف زندگی کنند. مواردی که از آنها یاد شد تنها در صورتی محقق می شوند که فرد جز آن ۵ درصد بوده و البته فرد مبتلا هم مورد هیچگونه درمانی قرار نگرفته باشد.
دوره درمان بیماریبیات یادآور شد: بیماران مبتلا به جذام از نوع پرباسیل نیازمند درمان یک ساله با سه دارو هستند و مبتلایان به جذام کم باسیل به درمان شش ماهه با همان سه دارو نیاز دارند.
وی گفت: با پایان دوره درمان، دیگر نمی توان برای مبتلایان از عنوان بیمار جذامی استفاده کرد زیرا به طور کامل درمان شده اند و احتمال بسیار کمی وجود دارد که با عود بیماری مواجه شوند.
وضعیت بیماران جذامی در ایران از ابتدا تاکنونپزشک هماهنگ کننده سل و جذام معاونت امور بهداشتی با اشاره به تاریخچه جذام در ایران اظهار کرد: از سال ۱۳۰۳ خورشیدی تاکنون ۱۱ هزار و ۸۸۴ مورد ابتلا به بیماری جذام گزارش شده است که از این تعداد دو هزار و ۴۴۱ مورد به دلایل مختلفی نظیر کهولت سن و حوادث دیگر فوت کردند (چون کسی به دلیل ابتلا به جذام نمی میرد).
دکتر بیات افزود: حدود ۹ هزار و ۲۰ مورد از این تعداد بهبود یافته اند و در حال حاضر تنها ۱۰ مورد تحت درمان دارویی قرار دارند و در سال جاری در منطقه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مورد ابتلای جذام نداشتیم.
آمار جهانی بیماری جذامبه گفته وی میزان شیوع جهانی این بیماری از سال ۱۹۸۱ تا به امروز با کاهش ۹۰ درصدی رو به رو بوده است و بیش از ۱۶ میلیون نفر از افراد مبتلا به بیماری جذام بهبود یافتند و علاوه بر این ازچهار میلیون مورد معلولیت پیشگیری شده است اما با این وجود هنوز هم کشورهای هند و اندونزی در آسیای جنوب شرقی و برزیل در آمریکای جنوبی دارای بیشترین آمار جدید بیماری هستند.
روند برنامه های کنترلی جذام از دیدگاه سازمان بهداشت جهانیسیمین دخت بیات با اشاره به روند برنامه های کنترلی جذام در جهان افزود: سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۰ نشست مشترکی میان ۱۲۲ کشور بومی جذام برگزار کرد که بر اساس آن باید این کشورها متعهد می شدند در فاصله سال های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ میلادی به مرحله حذف جذام برسند.
پزشک هماهنگ کننده سل و جذام معاونت امور بهداشتی در ادامه گفت: مرحله حذف جذام به این معنا بود که میزان شیوع بیماری جذام را به کمتر از یک مورد در بین ۱۰ هزار نفر جمعیت برسانند. ایران نیز از سال ۱۳۷۱ شمسی مصادف با ۱۹۹۶ میلادی و پیش از قرار معین شده توسط سازمان بهداشت جهانی وارد مرحله حذف بیماری شده است و در سالهای ۱۳۷۵و ۱۳۷۶و ارد مرحله حذف جذام در سطح استانی و شهرستانی شده است.
به گفته بیات سازمان جهانی بهداشت داروهای جذام را به صورت رایگان در اختیار ۱۲۲ کشور مذکور قرار داد که این داروها تنها در مراکز بهداشتی درمانی هر کشور که تحت نظارت وزارت بهداشت همان کشور هستند توزیع می شود.
منبع: تابناک
کلیدواژه: مهرداد میناوند علی انصاریان علی اصغر عنابستانی مهدی جهانگیری پوری حسینی جذام بیماری جذام معلولیت ایمنی مهرداد میناوند علی انصاریان علی اصغر عنابستانی مهدی جهانگیری پوری حسینی سازمان بهداشت جهانی ابتلا به جذام بیماری جذام مرحله حذف فرد مبتلا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۸۲۷۵۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کلمه «سرطان» از کجا آمده است؟/ چرا به سرطان «سرطان» می گویند؟
سرطان ساتیروس در ناحیه کشاله ران او بود و در آن زمان سرطانهای پیشرفته در این قسمت از بدن غیرقابل جراحی تلقی میشدند و هیچ داروی به اندازه کافی قوی برای کاهش درد نیز وجود نداشت. بنابراین پزشکان نمیتوانستند کاری انجام دهند. سرانجام سرطان در سن ۶۵ سالگی جان ساتیروس را گرفت.
سرطان در آن دوره به خوبی شناخته شده بود. متنی که در اواخر قرن پنجم یا اوایل قرن چهارم قبل از میلاد نوشته شده است به نام بیماریهای زنان، چگونگی ایجاد سرطان سینه را توضیح میدهد بدین شرح که «تودههای سخت تشکیل میشوند، از آن ها سرطانهای پنهان ایجاد میشود، درد از سینههای بیماران به سمت گلو و اطراف شانهها میرسد، چنین بیمارانی لاغر میشوند، تنفس کاهش مییابد و حس بویایی از بین می رود.»
همچنین دیگر آثار پزشکی این دوره انواع مختلفی از سرطان ها را توصیف می کنند. برای مثال زنی از شهر «آبدرا» در یونان بر اثر سرطان قفسه سینه درگذشت. مرد مبتلا به سرطان گلو پس از سوزاندن تومور توسط پزشکش، زنده ماند.
کلمه «سرطان» از کجا آمده است؟
به گزارش نشریه تخصصی «مدیکال اکسپرس»، کلمه سرطان از همین دوران می آید. در اواخر قرن پنجم و اوائل قرن چهارم قبل از میلاد، پزشکان از کلمه karkinos - کلمه یونانی باستان برای خرچنگ - برای توصیف تومورهای بدخیم استفاده می کردند. بعدها وقتی پزشکان لاتین زبان همان بیماری را توصیف کردند، از کلمه لاتین برای خرچنگ استفاده کردند یعنی «cancer» (کنسر). بنابراین، این نام برای این بیماری استفاده شد.
حتی در زمان های قدیم، مردم تعجب می کردند که چرا پزشکان این بیماری را به نام یک حیوان نام گذاری کرده اند. یک توضیح این بود که خرچنگ حیوانی تهاجمی است، همانطور که سرطان می تواند یک بیماری تهاجمی باشد. توضیح دیگر این بود که خرچنگ می تواند یک قسمت از بدن یک فرد را با چنگال هایش بگیرد و به سختی جدا شود، همانطور که برداشتن توده سرطانی پس از رشد دشوار است. برخی دیگر فکر می کردند که به دلیل ظاهر تومورهای سرطانی این نام برای آن انتخاب شده است.
پزشک جالینوس (۲۱۶-۱۲۹ پس از میلاد) سرطان سینه را در کار خود با نام روش پزشکی به گلوکون توصیف کرد و شکل تومور را با شکل خرچنگ مقایسه کرد:
«ما اغلب در سینهها توموری دقیقاً شبیه به خرچنگ دیدهایم. همانطور که آن حیوان در دو طرف بدنش پا دارد، در این بیماری نیز رگهای متورم غیرطبیعی در دو طرف کشیده میشوند و شکلی مشابه به یک خرچنگ ایجاد میکنند.»
همه با هم موافق نبودند که چه چیزی موجب سرطان میشود
در دوره یونان و روم نظرات مختلفی در مورد دلیل بروز سرطان وجود داشت.
بر اساس یک نظریه پزشکی باستانی رایج، بدن دارای چهار نوع خلط (اخلاط چهارگانه) است: خون، صفرای زرد، بلغم و صفرای سیاه. این اخلاط چهارگانه باید در حالت تعادل باشد وگرنه انسان مریض می شود و اگر فردی از صفرای سیاه بیش از حد رنج می برد، تصور می شد که این وضعیت در نهایت منجر به سرطان می شود.
در همین حال، پزشکی به نام «اراسیستراتوس» که از حدود سال های ۳۱۵ تا ۲۴۰ قبل از میلاد میزیسته با این نظر مخالف بود. با این حال، تا آنجا که ما می دانیم، او توضیح دیگری ارائه نکرده است.
سرطان چگونه درمان میشد؟
سرطان از راه های مختلف درمان میشد. تصور می شد که سرطان را در مراحل اولیه می توان با استفاده از دارو درمان کرد.
اینها شامل داروهای مشتق شده از گیاهان، حیوانات و فلزات بوده است.
جالینوس ادعا کرد که با استفاده از این نوع داروها و پاکسازی مکرر بیماران خود با استفراغ یا تنقیه، گاهی اوقات در ناپدید شدن سرطان های نوظهور موفق بوده است. او گفت که همین درمان گاهی از ادامه رشد سرطان های پیشرفته تر جلوگیری می کرد. با این حال، او همچنین گفته است اگر این داروها مؤثر واقع نشوند، جراحی لازم است.
در آن دوران معمولاً از جراحی اجتناب میشد زیرا بیماران به دلیل از دست دادن خون در حین جراحی، جان خود را از دست میدادند. «لئونیداس» پزشکی که در قرن دوم و سوم پس از میلاد زندگی می کرد، روش خود را که شامل سوزاندن (سوختن) بود، این چنین توضیح میدهد:
«من معمولاً در مواردی عمل میکنم که تومورها به سمت قفسه سینه امتداد نمییابند وقتی بیمار روی پشت خود قرار میگیرد، ناحیه سالم سینه در بالای تومور را برش میدهم و سپس برش را سوزانده تا زمانی که دلمه خون ایجاد شود و خونریزی قطع شود. سپس دوباره برش می زنم، همان طور که عمیقاً در سینه برش می زنم، ناحیه را مشخص می کنم و دوباره آن را میسوزانم.»
سرطان به طور کلی به عنوان یک بیماری صعب العلاج در نظر گرفته می شد و بنابراین ترس از آن وجود داشت. در آن زمان به دلیل محدودیتهای بسیار در عرصه درمان، برخی از افراد مبتلا به سرطان حتی برای پایان دادن به زندگی با درد و رنج، خودکشی میکردند.
از گذشته به آینده
در بررسی پیشینه این بیماری ما با ابتلای ساتیروس، حکمرانِ قرن چهارم قبل از میلاد شروع کردیم. طی ۲۴۰۰ سال یا بیشتر از این زمان، دانش ما در مورد عوامل ایجاد سرطان، نحوه پیشگیری و درمان آن بسیار تغییر کرده است. همچنین می دانیم که بیش از ۲۰۰ نوع مختلف سرطان وجود دارد. سرطانهای برخی از افراد به قدری موفقیتآمیز مدیریت میشوند که به زندگی طولانی ادامه میدهند.
با این حال هنوز هیچ درمان عمومی برای سرطان وجود ندارد، بیماریای که از هر پنج نفر یک نفر در طول زندگی خود به آن مبتلا می شود. تنها در سال ۲۰۲۲، حدود ۲۰ میلیون مورد جدید ابتلا به سرطان و ۹.۷ میلیون مرگ ناشی از آن در سراسر جهان گزارش شده است. واضح است که در مورد درمان و تشخیص این بیماری هنوز راه درازی در پیش داریم.
تخمینها نشان میدهد از هر پنج مرد یا زن، یک نفر در طول زندگی به سرطان مبتلا میشود و از هر ۹ مرد، یک نفر و از هر ۱۲ زن، یک نفر بر اثر سرطان میمیرند.
در سال ۲۰۲۲، سرطان ریه شایع ترین سرطان تشخیص داده شده بود که مسئول نزدیک به ۲.۵ میلیون مورد جدید ابتلا (۱۲.۴ درصد سرطان ها در سراسر جهان) بود و پس از آن سرطان های سینه، کولورکتوم، پروستات و معده قرار داشتند.
همچنین سرطان ریه با حدود ۱.۸ میلیون مرگ (۱۸.۷ درصد) و پس از آن سرطان های روده بزرگ، کبد، سینه و معده بیشترین تلفات را داشتهاند.
در زنان و مردان، شایع ترین سرطان ها سرطان سینه و ریه (هم برای موارد ابتلا و هم برای تلفات) بوده است. همچنین در سراسر مناطق جهان، نرخ بروز از چهار برابر تا پنج برابر برای مردان و زنان متفاوت است.
این مقاله از The Conversation تحت مجوز Creative Commons بازنشر شده است.
منبع: خبرگزاری ایسنا